شاید برای بعضی عجیب باشد اگر بدانند که فروش بخش کوچکی از عملیات بازاریابیست. چنانچه اگر کل فرآیند بازاریابی را به کوه یخی تشبیه کنیم، فروش تنها بخش کوچک بیرون آب آن است و حجم عظیم و پایهای مابقی آن در زیر آب مخفیست.
به زبان بسیار ساده اگر بخواهیم بازاریابی را برای فعالان اقتصادی تعریف کنیم، می توان گفت: بازاریابی (Marketing) عبارت است از؛ همگراسازی همه فعالیتهای شرکت در مسیر فروش بیشتر!
اتحادیه بازاریابی آمریکا بازایابی را اینگونه تعریف کرده است
بازاریابی آن فعالیت، و همچنین مجموعۀ موسسهها و فرآیندهایی است که در راستای ساخت، انتقال، رساندن و تبادل آن پیشنهادهایی انجام شوند که برای مشتری، ارباب رجوع، همکاران و در کل، جامعه، ارزشمند باشند.
تعریف اتحادیه بازاریابی آمریکا (American Marketing Association یا AMA) نتیجه سالها بحث است و تعجبی هم ندارد که یک نگاه جامع، ولی دقیق به بازاریابی را ارائه میدهد. این تعریف تمام بخشهای بازاریابی، از جمله توسعه محصول، روابط عمومی، قیمتگذاری و دیگر جوانب استراتژیک بازاریابی را در بر میگیرد.
اما بر طبق تعاریف جدید بازاریابی فرآیندی است مدیریتی/اجتماعی که به شناسایی خواسته و نیاز مشتریان پرداخته و با ارائه محصول/خدمات به آنها طی فرآیند معامله و مبادله به صورت سودمند و رضایت بخش ادامه می یابد.
برای این که این تعریف را بهتر بفهمیم باید در ابتدا به تعریف نیاز، خواسته، تقاضا، کالا، مبادله، معامله و بازار را بررسی کنیم:
نیاز (Need):
به نحوی احساس محرومیت انسان نسبت به برخورداری از یک خدمت یا کالا را نیاز یا Need میگوییم.
خواسته (Want):
وقتی یک نیاز برای انسان برجسته شود تبدیل به خواسته میشود.خواسته در علم اقتصاد و بازاریابی، شکل ظاهری نیازهای ماست، که می تواند به صورت کالا یا خدمت مطرح شود، در واقع خواسته شکلیست که نیازهای انسان تحت تاثیر فرهنگ و شخصیت آنها به خود میگیرد، میباشد.
تقاضا (Demand):
در دنیای اقتصاد، تقاضا یعنی میل و خواست و توانایی یک فرد برای دریافت کالا یا خدمتی.
کالا (Good):
از دیدگاه علم اقتصاد، محصولات و مواد مختلفی که توسط تولیدکننده، به بازار یا Market عرضه شود و در برابر دریافت پول، یکی از نیازهای انسان را تأمین و رفع کند، کالا نام دارد.
نیاز، خواسته و تقاضا، انسان را به سوی کالاهایی می کشاند که میتواند این نیازها، خواستهها و تقاضاهایش را برآورده سازد.
مبادله (Exchange)
مبادله، دریافت چیزی مطلوب از کسی دیگر، در مقابل ارائه مابه ازایی به او. مبادله فقط یکی از انواع روشهاییست که مردم به وسیله آن کالای مطلوب خود را به دست میآورند.
معامله (Transaction)
توافق، ارتباط یا حرکتی را که بین خریدار و فروشنده برای تبادل یک دارایی و وجه صورت میگیرد، معامله یا Transaction میگویند.
وقتی یک واحد برای مبادله کالا در میان باشد، معامله بوجود میآید.
بازار (Market)
بازار به مجموعهای از خریداران بالقوه و بالفعل یک کالا یا خدمت گفته میشود.